Αφιέρωμα στον Κ ω σ τ ή Π α λ α μ ά
(Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Παρασκευή, 26 Φεβρουαρίου 2010, 7-9 μμ)
Ομιλία
Πρόεδρου Συλλόγου Ολυμπίων κ. Κων/νου Βλάμη

Κυρίες και Κύριοι,
Καλώς ήρθατε στην πανέμορφη αίθουσα συναυλιών του Παρνασσού και στο αφιέρωμα για τον εθνικό μας ποιητή, τον ποιητή της ρωμιοσύνης Κωστή Παλαμά. Ο χώρος εδώ σχετίζεται με τον ποιητή, γι αυτό η διπλανή αίθουσα φέρει το όνομά του.
Πέρυσι γιορτάσθηκαν ανά την Ελλάδα τα 150 χρόνια από τη γέννησή του (13-1-1859).
Αύριο συμπληρώνονται 67 χρόνια από το θάνατό του (27-2-1943) και ως εκ τούτου η σημερινή εκδήλωσή μας έχει επετειακό χαρακτήρα. Είναι ένα μνημόσυνο ευγνωμοσύνης.
Ο Σύλλογος των Ολυμπίων έχει έναν επιπλέον λόγο γι αυτό το Αφιέρωμα. Ιδρύθηκε στα χρόνια του Παλαμά ( το 1887). Εύλογο λοιπόν είναι να υποθέσουμε ότι οι ιδρυτές του εμπνεύστηκαν και επηρεάστηκαν από τις ιδέες και την αφύπνιση της σκέψης που προκαλούσαν εκείνη την εποχή τα διάφορα λογοτεχνικά ρεύματα, με πρωτοπόρο τον ποιητή, και, ως πεφωτισμένοι κι εκείνοι, αποφάσισαν να ιδρύσουν αυτόν τον πνευματικό - πολιτιστικό σύλλογο της Ολυμπίας. Επομένως, ακόμη και γι αυτό το λόγο, σήμερα εκπληρώνεται ένα χρέος μας.
Όπως γνωρίζετε, μετά από το λήθαργο που είχε πέσει η ελληνική γραμματεία τα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς και αφού έγινε η ανασυγκρότηση του Ελληνικού Κράτους, ήρθε και πάλι το φώς! Η αναγέννησή του πνεύματος! Άνθισε και πάλιν η τέχνη του λόγου σε όλη την Ελλάδα! Η Αθήνα γίνεται και πάλι πρωτεύουσα και πόλη συγκέντρωσης των ανθρώπων του στοχασμού, της ποίησης, της πεζογραφίας του θεάτρου και των τεχνών, όπως κατά την αρχαιότητα.
Σπουδαίες πνευματικές προσωπικότητες αναδείχθηκαν, οι οποίες με τη σοφία τους συνέβαλαν στην αναμόρφωση της ελληνικής παιδείας, ξερίζωσαν τα κατάλοιπα του παρελθόντος και έγραψαν λαμπρές σελίδες στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας. Έσπρωξαν προς τα εμπρός την πατρίδα μας, τη βοήθησαν να εξελιχθεί και να ξεπεράσει τις μεγάλες αδυναμίες της και όλα όσα επισκίαζαν την πολιτική ζωή.
Ένας από αυτούς τους αναμορφωτές της ελληνικής παιδείας είναι και ο Κωστής Παλαμάς, τον οποίο τιμούμε σήμερα.
Ο Παλαμάς απετέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς της εποχής του. Είναι ο πρωτοπόρος της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) Σχολής.
«Με την παλαμική ποίηση και σκέψη κατακτήσαμε την πνευματική ελευθερία και το φιλελεύθερο πνεύμα» γράφει ο Κων/νος Παπαδόπουλος σε πρόσφατο άρθρο του στη «Ρουμελιώτικη Εστία».
Σαν άφθαστος γλωσσοπλάστης που ήταν ανύψωσε την καταφρονεμένη γλώσσα του λαού και επηρέασε όσο κανείς άλλος τη νεοελληνική σκέψη. Ποίηση λυρική και επική. Οι λέξεις που χρησιμοποιεί εκφραστικές, παρμένες από τις διηγήσεις του λαού, διαλεγμένες από δημοτικά και λαϊκά τραγούδια.
Με τα ποιήματά του περιγράφει μιαν ολόκληρη εποχή με τους πόθους της, με τους καημούς της, με τις ανησυχίες της και τα φλογερά της όνειρα.
Ειρηνιστής και υπέρμαχος του Ολυμπισμού. Ο Ολυμπιακός Ύμνος όταν ακούγεται στα πέρατα της γης μαζί με τη δόξα της Ελλάδας προαναγγέλει την εκεχειρία.
Οι στίχοι του ξεχειλίζουν από αγάπη για τον άνθρωπο και την πατρίδα. Με απαράμιλλη τέχνη σμίγει τον αρχαίο κόσμο με το νέο. Εξυμνεί τη χρυσή εποχή του Βυζαντίου και τα κατορθώματα των κλεφτών στον αγώνα τους για τη λευτεριά. Αποδοκιμάζει την εκμετάλλευση των εργαζομένων, την καταδυνάστευση της γυναίκας, τη σκοταδική παιδεία. Το λογοτεχνικό του έργο πλούσιο και ατελείωτο. Είναι λαογραφία, ιστορία, έρωτας, ζωή, προφητεία για το μέλλον. Μπαίνει στην ψυχή των Ελλήνων! Γίνεται η συνείδηση του έθνους! Απίστευτο το πλήθος που συγκεντρώθηκε στην κηδεία του! Αν και πέρασαν τόσα χρόνια είναι διαχρονικός και επίκαιρος. Ορθά χαρακτηρίσθηκε ως ο ποιητής της Ρωμιοσύνης και εθνικός μας ποιητής.
Θα τελειώσω εδώ αυτόν τον πρόλογο, γιατί πολύ περισσότερα και καλύτερα από μένα θα μας παρουσιάσουν τον Κωστή Παλαμά οι εκλεκτοί ομιλητές μας στη συνέχεια.
***
Να μου επιτρέψετε «εκμεταλλευόμενος» την περίσταση και την παρουσία πολλών σημαντικών ανθρώπων απόψε εδώ, να επαναφέρω μια πρόταση, που αν και δεν συμβιβάζεται με το περιεχόμενο της εκδήλωσης, είναι σημαντική. Αφορά το μέλλον του τόπου μας. Εξάλλου οι δραστηριότητες των πολιτιστικών φορέων οφείλουν να μην περιορίζονται στο χθες και το σήμερα, αλλά και στο αύριο.
Το έμβλημα του Συλλόγου Ολυμπίων είναι ο Επικούριος Απόλλων.
Ο ναός, από το 1987, λόγω της μεγάλης φθοράς που υπέστη στο διάβα των αιώνων είναι καλυμμένος με σκέπαστρο δηλαδή με μία τέντα που έχει φθαρεί. Τα τελευταία χρόνια γίνονται εργασίες συντήρησης και στερέωσης με πολύ αργό ρυθμό και εξ όσων γνωρίζουμε δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα αποπεράτωσης.
Επειδή αυτό το αριστούργημα του Ικτίνου, αντί να καταρρεύσει, μπορεί να γίνει μοχλός ανάπτυξης για την περιοχή χρειάζεται εντατικοποίηση των εργασιών.
Για να αφυπνισθεί το ενδιαφέρον του Κράτους και να προκληθεί η Διεθνής Κοινότητα προτείνουμε, η επιτροπή που εξετάζει το σχέδιο ανάπτυξης της Ηλείας, να εντάξει στο πρόγραμμα της και τη δημιουργία Αρχαιολογικού Μουσείου, με σύγχρονες συνεδριακές προδιαγραφές, στον περιβάλλοντα χώρο του ναού. Στο Μουσείο να εκτεθούν όλα τα ευρήματα των ανασκαφών από τους αρχαιολογικούς χώρους της Επαρχίας Ολυμπίας, τα οποία ευρίσκονται σε άλλα Μουσεία και σε υπόγεια αναξιοποίητα και παραπεταμένα και να ενεργοποιηθούν νέα προγράμματα. Παράλληλα να φιλοξενούνται συνέδρια διεθνούς εμβέλειας. Η επιστροφή των γλυπτών της ζωφόρου του ναού που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο να γίνει κεντρικός στόχος. Όλα αυτά να συνδυασθούν με την αξιοποίηση ολόκληρου του αρχαιολογικού πάρκου της Ηλείας και των όμορων νομών Μεσσηνίας και Αρκαδίας.
Σας ευχαριστώ.